Πιο εξωστρεφείς επιχειρήσεις στη Δυτική Αθήνα

Κοινοποίηση σε:

Ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ), στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Μηχανισμός Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Δυτικής Αθήνας», που υλοποιεί με πόρους της ΒΑΑ/ΟΧΕ του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020, εκπόνησε μια μελέτη με σκοπό την ανάδειξη προοπτικών εξωστρέφειας και την τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Δυτική Αθήνα.

Εξαγωγικό προφίλ επιχειρήσεων Δυτικής Αθήνας

Από το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη Δυτική Αθήνα, ποσοστό 12% είναι εξαγωγικές[1].

Πηγή: DataPrisma ICAP

Πίνακας ‎1 Μέγεθος εξαγωγικής επιχείρησης ανά κορυφαίο κλάδο, 2020

ΚλάδοςΜέγεθος επιχείρησης κύκλος εργασιών, σε εκατ. €Μέγεθος επιχείρησης ενεργητικό, σε εκατ. €Μέγεθος επιχείρησης προσωπικό
Τρόφιμα20,6915,32155
Πλαστικά Προϊόντα2,743,8523
Μεταλλικά Προϊόντα3,664,6221
Χονδρικό Εμπόριο8,386,4727
Λιανικό Εμπόριο13,0215,970

Πηγή: DataPrisma ICAP

Από το σύνολο των εξαγωγικών επιχειρήσεων ποσοστό 73% είναι κερδοφόρες, με πρωτοπόρες ως προς την κερδοφορία τις επιχειρήσεις των κλάδων Μεταλλικά Προϊόντα & Πλαστικά Προϊόντα.

Εξαγωγικοί προορισμοί των Ελληνικών Προϊόντων

Σε επίπεδο χώρας, την πενταετία 2016-2020, το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών αγαθών, κατευθύνθηκαν προς την Ιταλία, η οποία απορροφά το 10,8% των εξαγωγών αγαθών και αναδεικνύεται σε κυρίαρχο εμπορικό εταίρο. Ακολουθεί η Γερμανία και η Κύπρος, απορροφώντας το 7,2% και 6,2% αντίστοιχα των εξαγωγών αγαθών της χώρας. Στους βασικούς εταίρους της χώρας ανήκουν επίσης η Τουρκία, η Βουλγαρία και οι Η.Π.Α. και έπονται το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Λίβανος και η Γαλλία, ενώ τη δεκάδα συμπληρώνει η Ρουμανία.

Τη συγκεκριμένη πενταετία η Κίνα και η Γαλλία παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μέση ετήσια βελτίωση της αξίας των εξαγωγών προς αυτές. 

Βάσει της διερεύνησης των διαθέσιμων στοιχείων εξαγωγών σε εθνικό επίπεδο διαφαίνονται ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης των εξαγωγών προς την Κίνα, Κύπρο, Γαλλία, Ρουμανία, Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία και Γερμανία. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι αγορές της Κύπρου, της Γαλλίας, της Ιταλίας, καθώς και της Γερμανίας αποτελούν αγορές με πολύ υψηλή αξία εξαγωγών διαχρονικά, γεγονός που ενδεχομένως δεν επιτρέπει περαιτέρω διείσδυση προϊόντων.

Συνεπώς σε εθνικό επίπεδο, χωρίς διαφοροποίηση προϊόντος, οι αγορές που διαγράφουν εξαγωγική δυναμική είναι η Κίνα, η Ρουμανία και η Βουλγαρία.

Για την ανάδειξη αγορών στόχων στις οποίες μπορούν να στραφούν οι επιχειρήσεις της Δυτικής Αθήνας, εξετάστηκαν, στο πλαίσιο της μελέτης, οι βασικοί εμπορικοί εταίροι ανά κατηγορία προϊόντος, ως προς την αξία εξαγωγών και ως προς τις εξαγωγικές προοπτικές προς αυτούς για το χρονικό διάστημα 2016-2020. Η ανάλυση των προορισμών και των αγορών στόχων αφορούσε στις βασικές εξαγωγικές κατηγορίες προϊόντων σε εθνικό επίπεδο, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει έντονη διαφοροποίηση με τοπικό χαρακτήρα. Εφόσον εξετάζονται κλάδοι στους οποίους δραστηριοποιούνται οι τοπικές επιχειρήσεις, οι αγορές που αναδεικνύονται, αποτελούν στόχους προώθησης των τοπικών προϊόντων και για τις επιχειρήσεις της Δυτικής Αθήνας.

Αγορές Στόχοι για τις επιχειρήσεις της Δυτικής Αθήνας

Με βάση τον κλάδο δραστηριότητας και την κατηγορία προϊόντος όπου εντάσσονται οι επιχειρήσεις της Δυτικής Αθήνας, και λαμβάνοντας υπόψη τις εξαγωγικές επιδόσεις ανά κατηγορία προϊόντος σε επίπεδο προορισμού, σημαντικές αγορές στόχοι για τα προϊόντα των επιχειρήσεων της Δυτικής Αθήνας αναδείχθηκαν οι:

  • Αλβανία
  • Βουλγαρία
  • Κίνα
  • Ρουμανία
  • Σερβία

Στη μελέτη του ΑΣΔΑ διατίθενται τα βασικά οικονομικά μεγέθη για κάθε μια από τις αγορές αυτές: ΑΕΠ, επενδύσεις, ανεργία και δείκτης τιμών καταναλωτή, και αναλυτικά στοιχεία για τις εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.

Σημεία κλειδιά για τη διείσδυση σε ξένες αγορές

Α. Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός

Εξαγωγικός επιχειρηματικός σχεδιασμός (Export business plan): περιλαμβάνει βασικά στοιχεία της εν δυνάμει εξαγωγικής επιχείρησης, αναλυτικά τις υφιστάμενες δραστηριότητες της καθώς και πλήρη περιγραφή των προϊόντων που προτίθεται να προορίσει στις διεθνείς αγορές. Ορίζεται με σαφήνεια ο σκοπός της ανάπτυξης της επιχείρησης σε ξένες αγορές καθώς και η δομή και ο τρόπος λειτουργίας της επιχείρησης.

Εξαγωγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ (Export marketing plan): περιλαμβάνει ένα σύνολο από βασικά σημεία που θα πρέπει να ακολουθηθούν από την επιχείρηση για την επιτυχή προώθηση των προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Το πρώτο και σημαντικότερο σημείο είναι ο προσδιορισμός του προϊόντος και ο εντοπισμός της ξένης αγοράς στην οποία θα προωθηθεί το προϊόν.

Β. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία ενίσχυσης επιχειρήσεων

Τραπεζικά Ιδρύματα: Οι δυνατότητες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαφαίνονται μάλλον υψηλές στα προσεχή έτη, με τα μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα να εστιάζουν στη χρηματοδότηση εξωστρεφών επιχειρήσεων. Αυτή η προτεραιότητα θεωρείται εύλογη, καθώς οι εξαγωγικές επιχειρήσεις παρουσιάζουν κατά μέσο όρο καλύτερες αναπτυξιακές προοπτικές από επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα προέρχεται αποκλειστικά από την εγχώρια ζήτηση, επομένως η πιθανότητα να εξοφλήσουν τα δάνειά τους είναι μεγαλύτερη. Συνεπώς, επιχειρήσεις των οποίων οι εξαγωγές αποτελούν σημαντικό ή σταθερά ανερχόμενο τμήμα των πωλήσεών τους, πρέπει να αναδεικνύουν κατά την προσπάθεια άντλησης κεφαλαίων από το τραπεζικό σύστημα αυτό τους το χαρακτηριστικό, προκειμένου οι αιτήσεις χρηματοδότησής τους να μην αξιολογούνται μόνο βάσει των χρηματοοικονομικών μεγεθών και των αριθμοδεικτών με τα οποία συνήθως αξιολογείται ένα τέτοιο αίτημα μιας επιχείρησης, αλλά και με κριτήρια τα οποία αφορούν στην εξαγωγική τους δραστηριότητα. Επιπλέον, οι τράπεζες στην Ελλάδα μπορούν να επιδιώξουν την πρόσβαση σε οργανισμούς οι οποίοι παρέχουν χρηματοδότηση για αυτό το σκοπό, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη (European Bank for Reconstruction and Development – E.B.R.D.. Συγκεκριμένα, η E.B.R.D., μέσω του Προγράμματος Διευκόλυνσης Εμπορίου (Trade Facilitation Programme), παρέχει εγγυήσεις σε Τράπεζες Εγγύησης Εμπορικών Πιστώσεων (confirming banks), όπως ο ΟΑΕΠ στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας τους όποιους κινδύνους πληρωμών για συναλλαγές διεθνούς εμπορίου οι οποίες πραγματοποιούνται από τράπεζες στις χώρες που αυτές δραστηριοποιούνται. Επιπλέον, η E.B.R.D. παρέχει βραχυπρόθεσμα δάνεια σε τράπεζες και επιχειρήσεις factoring, για το δανεισμό εξαγωγέων, εισαγωγέων και προμηθευτών από την ίδια χώρα[2].

Ενισχύσεις από το ΕΣΠΑ 2021-2027: Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση έχουν τη δυνατότητα αξιοποίησης και άλλων των διαθέσιμων τρόπων και πηγών εκτός της τραπεζικής χρηματοδότησης. Ένας από τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί είναι το ΕΣΠΑ 2021-2027. Στο πλαίσιο ορισμένων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων προβλέπονται στοχευμένες δράσεις για την χρηματοδοτική ενίσχυση επιχειρήσεων με στόχο την ανάπτυξη της εξαγωγικής τους δραστηριότητας.

Ενισχύσεις από το Νέο Αναπτυξιακό Νόμο (Ν.4887/2022): Ο νέος αναπτυξιακός νόμος ενσωματώνει ταχύτερες διαδικασίες έγκρισης, ένταξης και ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων, αλλά και υψηλότερα ποσοστά ενισχύσεων (τα νέα ποσοστά των ενισχύσεων φτάνουν δυνητικά έως 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες και 80% για τις μικρές). Σκοπός του νόμου είναι η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς πόρους, η τεχνολογική αναβάθμιση, η διαμόρφωση μιας νέας εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας (branding), η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, η μετακίνηση στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας για την παραγωγή πιο σύνθετων προϊόντων, η προσφορά καλύτερων υπηρεσιών και εν τέλει η εξασφάλιση καλύτερης θέσης της χώρας στο Διεθνή Καταμερισμό Εργασίας.

Γ. Οι φορείς ενημέρωσης και υποστήριξης εξαγωγέων

Στόχος των φορέων ενημέρωσης και υποστήριξης των εν δυνάμει αλλά και εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας είναι η δικτύωση των εγχώριων επιχειρήσεων με ξένες επιχειρήσεις, έτσι ώστε να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων, αλλά και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, η προώθηση και προβολή των προϊόντων στις διεθνείς αγορές, μέσα από την στοχευμένη πληροφόρηση και στήριξη με τα κατάλληλα εργαλεία.

Enterprise Greece: Ο Οργανισμός Enterprise Greece, αποτελεί μετεξέλιξη της «Επενδύστε στην Ελλάδα Α.Ε.» (Invest in Greece) στην οποία ενσωματώνονται, μεταξύ άλλων, και οι αρμοδιότητες του «Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» (ΟΠΕ Α.Ε.). Με την ίδρυση του εν λόγω οργανισμού προσφέρονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε επενδυτές και επιχειρηματικούς εταίρους μέσω ενός ενιαίου, εξωστρεφούς φορέα. Ο σχεδιασμός του οργανισμού Enterprise Greece αποσκοπεί στην προβολή και την υποστήριξη σημαντικών επενδυτικών ευκαιριών της Ελλάδας, και παράλληλα την προώθηση των υψηλής ποιότητας εξαγώγιμων προϊόντων και υπηρεσιών της χώρας στις διεθνείς αγορές. Μέσα από ενιαίες και συντονισμένες δράσεις, παρέχεται η δυνατότητα προώθησης και προβολής αποτελεσματικά της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, δίνοντας ώθηση στα εγχώρια προϊόντα να αναδειχθούν στις ξένες αγορές, και στηρίζοντας ευρύτερες την ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργειών. Ως μέλος του μηχανισμού Οικονομικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών, συνεργάζεται στενά με το δίκτυο των Πρεσβειών, των Προξενείων και των Γραφείων ΟΕΥ, μεταξύ άλλων, σε όλες τις σημαντικές αγορές του κόσμου, ώστε να επιτυγχάνει συνέργειες και να υλοποιεί κοινές δράσεις, εξοικονομώντας πόρους και αναδεικνύοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των εγχώριων προϊόντων, για την επίτευξη αποτελεσμάτων με το μεγαλύτερο δυνατό θετικό αποτέλεσμα.

Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ): O Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ), με γνώμονα την ανάδειξη και την κάλυψη των αναγκών κάθε εξαγωγικής επιχείρησης, παρέχει υπηρεσίες ασφάλισης πιστώσεων με ταυτόχρονη χρηματοδότηση, με απλές διαδικασίες. Στόχος είναι η υποστήριξη και η βοήθεια σε κάθε Έλληνα επιχειρηματία να πραγματοποιήσει μεγαλύτερα ανοίγματα στις αγορές του εξωτερικού, με μέγιστη προστασία από τον κίνδυνο μη είσπραξης των εμπορικών του απαιτήσεων. Ο ΟΑΕΠ ασφαλίζει, έναντι εμπορικών και πολιτικών κινδύνων μη πληρωμής, τις εξαγωγικές πιστώσεις που παρέχουν οι Έλληνες εξαγωγείς σε πελάτες του εξωτερικού για την πώληση προϊόντων, υπηρεσιών ή ακόμα κατασκευής τεχνικών έργων. Ασφαλίζει επίσης, έναντι πολιτικών κινδύνων, τις επενδύσεις που πραγματοποιούν Έλληνες επιχειρηματίες στο εξωτερικό, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην αύξηση της “εξωστρέφειας” της Ελληνικής Οικονομίας. Η παρουσία του ΟΑΕΠ στην προώθηση της οικονομικής ευημερίας της χώρας έχει μεγάλη σημασία. Με τη συμμετοχή του μπορεί να προωθήσει αποτελεσματικά τις ελληνικές εξαγωγές, να συμβάλει στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και στην αύξηση των μεριδίων αγοράς των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό και να προσφέρει μέγιστη ασφάλεια διεθνούς κύρους και στήριξη σε κάθε βήμα.

Δίκτυο γραφείων Οικονομιών και Εμπορικών Υποθέσεων Ελληνικών Πρεσβειών (ΟΕΥ): Το Υπουργείο Εξωτερικών (ΥΕ), στον τομέα των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μέσω της Οικονομικής Διπλωματίας, έχει αναδείξει τα τελευταία χρόνια την πολιτική της εξωστρέφειας ενώ παράλληλα έχει προσανατολίσει προς την κατεύθυνση αυτή τις Ειδικές Υπηρεσίες που διαθέτει, με ανάπτυξη νέων καινοτόμων εργαλείων που αποδεικνύονται πολύ χρήσιμα. Η Β΄ Γενική Διεύθυνση (Διεθνών) Οικονομικών Σχέσεων του ΥΕ είναι αρμόδια, μεταξύ των άλλων, για την προώθηση των Διακρατικών Οικονομικών Σχέσεων και της Εξωτερικής Οικονομικής και Εμπορικής Πολιτικής, όπως και για την διαπραγμάτευση των διμερών συμβάσεων και συμφωνιών, και τον συντονισμό και αξιολόγηση των γραφείων ΟΕΥ (στο Εξωτερικό).

Δ. Η Δικτύωση – Προβολή προϊόντων

Ιδιαίτερη σημασία για την επιτυχή προώθηση των εγχωρίων προϊόντων στις διεθνείς αγορές είναι η κατάλληλη δικτύωση και η στοχευμένη προβολή των προϊόντων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τον ενιαίο συντονισμό και τις κατάλληλες δράσεις, όπως εμπορικές εκθέσεις, εκδηλώσεις, αλλά και διαφήμιση, και στοχευμένη ενημέρωση μέσω των social media. Το πρώτο στάδιο για την προώθηση προϊόντων στο εξωτερικό είναι ο εντοπισμός δυνητικών εμπορικών εταίρων και επιχειρηματικών επαφών στη νέα αγορά. Δύο σημαντικά κανάλια προβολής και προώθησης των προϊόντων είναι τα παρακάτω:

  • Εμπορικές εκθέσεις. Η διοργάνωση των εμπορικών εκθέσεων αφορά τη δικτύωση μεταξύ αγοραστών και πωλητών. Για παράδειγμα, το Enterprise Europe Νetwork διοργανώνει τακτικές εκθέσεις αντιστοίχισης για συγκεκριμένους τομείς, στις οποίες συμμετέχουν και εταιρείες από τρίτες χώρες.
  • Εκδηλώσεις ή στήριξη από εμπορικά επιμελητήρια για την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων. Οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να υλοποιούνται και ηλεκτρονικά και ίσως είναι σκόπιμο να εξεταστούν οι αντίστοιχες επιλογές, όπως τα κοινωνικά δίκτυα.

Οι στοχευμένες δράσεις προώθησης και προβολής των εγχώριων προϊόντων και υπηρεσιών μέσα από την κατάλληλη διεθνή δικτύωση αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της Δυτικής Αθήνας αλλά και την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας από επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στην εγχώρια αγορά. Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, όπως το Υπουργείο Εξωτερικών, σύνδεσμοι και επιμελητήρια επιχειρήσεων (π.χ. Σ.Ε.Β., Ε.Β.Ε.Α.), τα διμερή επιμελητήρια και ορισμένες τράπεζες, υλοποιούν σχετικές ενέργειες (επιχειρηματικές αποστολές, συμμετοχές σε επιχειρηματικές εκθέσεις, σεμινάρια ενημέρωσης για επίδοξους-υφιστάμενους εξαγωγείς) έχοντας αναπτύξει μηχανισμούς για αυτόν το σκοπό (π.χ. διαδικτυακή πύλη Agora του Υπουργείου Εξωτερικών, διαδικτυακή πύλη Exportgate της τράπεζας Eurobank). Σε διεθνές επίπεδο φορείς που στηρίζουν και προωθούν τις εξαγωγικές δραστηριότητες εγχώριων επιχειρήσεων είναι:

  • Η Παγκόσμια πύλη των Εμπορικών Επιμελητηρίων (World Chambers Network)
  • Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Επιμελητηρίων
  • Η Διεθνής Ομοσπονδία Συνδέσμων Τελωνειακών Εμπειρογνωμόνων (International Federation of Customs Brokers Associations)
  • Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Εμπορευματικών Σημείων (World TradePoint Federation International)
  • Το Enterprise Europe Network
  • Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ)

[1] Στοιχεία Dataprisma ICAP 2020

[2]  http://www.ebrd.com/work-with-us/trade-facilitation-programme.html

alternatetext

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης