Ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών) για 6η συνεχόμενη χρονιά και σε συνεργασία με την εταιρεία MRB, πραγματοποίησε μια έρευνα με σκοπό την ανάδειξη των χαρακτηριστικών/ υποδειγμάτων/ καλών πρακτικών που μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις προοπτικές τους. Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 591 επιχειρήσεις και πραγματοποιήθηκε κατά τη χρονική περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2022, αναδεικνύει τα ρυθμιστικά εμπόδια που πρέπει να αρθούν ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν στις αναπτυξιακές προκλήσεις.
Η έρευνα χωρίζει τις επιχειρήσεις σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τη βασική τους προσδοκία για τις οικονομικές επιδόσεις και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ως εξής:
- Επιχειρήσεις με βασική προσδοκία την Ανάπτυξη – Αποτελούν το 50,9% των επιχειρήσεων (2022) και αφορά κυρίως Μικρές και Μεγάλες επιχειρήσεις. Είναι επιχειρήσεις που επενδύουν συστηματικά και αξιοποιούν τους πόρους της ΕΕ για το λόγο αυτό. Έχουν ως εχέγγυο την οικονομική προοπτική της χώρας. Θεωρούν την πράσινη μετάβαση και το ψηφιακό μετασχηματισμό εξίσου σημαντικά για την ανάπτυξη προϊόντων, τη διαχείριση κινδύνων αλλά και τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.
- Επιχειρήσεις με βασική προσδοκία τη Σταθερότητα – Αποτελούν το 15,2% των επιχειρήσεων (2022) και αφορά κυρίως Μικρές επιχειρήσεις. Είναι επιχειρήσεις που επιβίωσαν στις κρίσεις, αξιοποιούν ευκαιρίες στη συγκυρία της πανδημίας και επιδιώκουν να σταθεροποιήσουν τα επιχειρηματικά τους μεγέθη. Επενδύουν αλλά χωρίς να έχουν ακόμα καταφέρει να αποκτήσουν ρυθμό στην επενδυτική δραστηριότητά. Το ενεργειακό κόστος επηρεάζει έντονα τις δραστηριότητές τους, για αυτό και η πράσινη μετάβαση αντιμετωπίζεται ως σημαντική προτεραιότητα σε όρους αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και μείωσης του ενεργειακού κόστους, παρά ως ευκαιρία ανάπτυξης νέας επιχειρηματικότητας.
- Επιχειρήσεις με βασική προσδοκία την Ανάταξη – Αποτελούν το 33,9% των επιχειρήσεων (2022) και είναι κυρίως Πολύ Μικρές και Μεσαίες επιχειρήσεις. Είναι επιχειρήσεις που επλήγησαν περισσότερο από τις κρίσεις και δεν έχουν καταφέρει να μετασχηματίσουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες ανάπτυξης. Δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τα καθημερινά προβλήματα και να αναταχθούν επιχειρηματικά, ενώ έχουν σημαντική επενδυτική υστέρηση ως προς τον πράσινο και ψηφιακό τους μετασχηματισμό, και μόλις το 17,2% συνεχίζει με την υλοποίηση των επενδυτικών του σχεδίων. Τέλος, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποτελεί πρόβλημα.
Παρά το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, αναδεικνύεται ξεκάθαρα ο προσανατολισμός στην ανάπτυξη. Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (51% έναντι 15% το 2019 και 6,4% το 2017)) προσδοκούν ή επιδιώκουν επιχειρηματική ανάπτυξη, το 15% (έναντι 43% το 2019 και 64%) το 2017 προσδοκά ή επιδιώκει σταθερότητα στα επιχειρηματικά μεγέθη, ενώ μία στις τρεις επιχειρήσεις (34%) θεωρεί ότι χωρίς επιχειρηματική ανάταξη έχει δυσκολία να αντιμετωπίσει τις αναπτυξιακές προκλήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων της δεύτερης κατηγορίας βαίνει μειούμενο από το 2019 με παράλληλη μετατόπισή τους και αύξηση των επιχειρήσεων της πρώτης κατηγορίας. Η μετατόπιση αυτή έρχεται μέσα από την ωρίμανση των στρατηγικών συνεργασιών, τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου προϊόντων, τις επενδύσεις σε ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό, και την καινοτομία, χαρακτηριστικά που αποδίδουν οικονομικά οφέλη. Από την άλλη καταδεικνύεται ότι η προσδοκία για σταθερότητα στα επιχειρηματικά μεγέθη των επιχειρήσεων της δεύτερης κατηγορίας συνδέεται κυρίως με τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας και τις συγκυριακές ευκαιρίες στην αγορά και όχι με την αξιοποίηση των προοπτικών μετασχηματισμού της οικονομίας.
Για τις επιχειρήσεις της τρίτης κατηγορίας, που δεν έχουν καταφέρει να μετασχηματίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε ευκαιρίες ανάπτυξης, εντοπίζεται σημαντική ανάγκη υποστήριξης προκειμένου να μπορέσουν να επενδύσουν σε πράσινη / ψηφιακή μετάβαση, να αξιοποιήσουν τους ευρωπαϊκούς πόρους περισσότερο ως επενδυτικά στηρίγματα και λιγότερο ως κεφάλαια κίνησης και να μειωθεί το κόστος δανεισμού τους.
Βάσει της γενικής αξιολόγησης για την πορεία τους στο μέλλον, οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν θετικά, για το 2023, την προοπτική των οικονομικών τους επιδόσεων παρά την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις. Επιπλέον εκτιμούν ότι οι θέσεις εργασίας αλλά και το μερίδιό τους στην αγορά θα παραμείνουν σταθερά.
Όσον αφορά στην αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων (Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ) για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών, το 11,2 % των επιχειρήσεων απάντησε πως συμβάλουν αποφασιστικά στην αντιμετώπιση των αναγκών των επιχειρήσεων λόγω της κρίσης, το 50,7 % θεωρεί πως συμβάλουν μερικώς στην αντιμετώπιση των αναγκών των επιχειρήσεων και το 21,8 % πως συμβάλουν λίγο. Το υπόλοιπο 16,3% απάντησε πως είτε οι διαθέσιμοι πόροι δεν συμβάλλουν καθόλου στην κάλυψη των επενδυτικών τους σχεδίων είτε δεν γνωρίζουν να απαντήσουν.
Σχετικά με τα εμπόδια που συναντούν οι επιχειρήσεις στην αναπτυξιακή τους πορεία, άνω του 25% έχουν συγκεντρώσει οι παρακάτω επιλογές:
- Υψηλό κόστος ενέργειας – 53,5%
- Υψηλοί φορολογικοί συντελεστές για νομικά πρόσωπα – 38,3%
- H επιβάρυνση στην ανταγωνιστικότητα από το ενεργειακό κόστος – 37,3%
- Υψηλοί φορολογικοί/ασφαλιστικοί συντελεστές για φυσικά πρόσωπα – 32,8%
- Καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης και την επίλυση διαφορών με το κράτος και τους ιδιώτες – 31,7%
- Πολυνομία και ασαφές θεσμικό πλαίσιο – 30,6%
- Αδυναμία πρόσβασης στη χρηματοδότηση/Ακριβός τραπεζικός δανεισμός – 29,9%
- Διαφθορά και έλλειμμα διαφάνειας στη χώρα – 28,0%
- Διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον (π.χ. πόλεμος, εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, γεωπολιτικές εξελίξεις) – 27,4%
- Έλλειμμα χρηματοδοτικών εργαλείων και επενδυτικών κινήτρων – 26,4%
Οι επιχειρήσεις κρίνουν ότι απαιτούνται δραστικά μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, περαιτέρω ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσα από πόρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συνέχιση των μεταρρυθμίσεων (μείωση γραφειοκρατίας, επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, κ.α.).
Τέλος οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα αξιολόγησαν τη βελτίωση του μεταρρυθμιστικού έργου και δήλωσαν τον βαθμό ικανοποίησης τους από τις παρεχόμενες προς αυτές δημόσιες υπηρεσίες.
Κερδισμένοι του μεταρρυθμιστικού έργου αναδεικνύονται η ψηφιοποίηση του κράτους, η υλοποίηση προγραμμάτων ΕΣΠΑ και η φορολογία νομικών προσώπων, με ποσοστά 65,1%, 33,5 % και 25,8% αντίστοιχα. Παρά την αναγνώριση της υλοποίησης κομβικών μεταρρυθμίσεων, η ανάγκη για διορθωτικές κινήσεις συνεχίζει να εντοπίζεται σε θέματα:
- χωροταξίας και πολεοδομίας
- λειτουργίας τοπικής αυτοδιοίκησης
- καλής νομοθέτησης
- απονομής δικαιοσύνης
- πτωχευτικού πλαισίου
Σε ότι αφορά την ικανοποίηση από τις δημόσιες υπηρεσίες, Gov.gr, ΓΕΜΗ (businessportal.gr), ΚΕΠ, και ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά, ενώ εντοπίζεται ανάγκη για διορθωτικές κινήσεις σε σημαντικές για την επιχειρηματική καθημερινότητα υπηρεσίες όπως:
- δημόσια υπηρεσία απασχόλησης
- δικαστήρια
- τελωνεία
- εφορίες
- πολεοδομία
- στήριξη των εξαγωγών
ΠΗΓΗ: «Σύνοψη πανελλαδικής έρευνας σε επιχειρήσεις» από την MRB για το ΣΕΒ
